برای داشتن فکر خلاق از تکنیک اسکمپر استفاده کنید

تفکرِ خلاق برای رسیدن به ایده‌های جدید و راه‌حل‌های تازه، از رموز موفقیت در هر کسب‌و‌کاری است. یکی از تکنیک‌های مفید و کاربردی برای دستیابی به تفکر خلاق، تکنیک اسکمپر است که در آن، پرسش‌های متفاوتی از خود می‌پرسیم و از زوایای گوناگونی، مسئله‌ی مورد نظر را بررسی می‌کنیم تا در نهایت، به ایده‌های تازه‌ای برسیم. این پرسش‌ها موجب می‌شوند که به شکل دیگری در مورد مسئله‌ای که با آن روبرو هستیم بیندیشیم و در پایان، به راه‌حل‌هایی نوآورانه برسیم. در مقاله‌ی پیش رو، به شرح تکنیک اسکمپر و پرسش‌های مورد استفاده در آن می‌پردازیم.

تفکر خلاق و حل مسئله، اجزای اساسی فرایند طراحی برای تبدیل ایده‌ها به نوآوری و شکستنِ موانع موجود بر سر راه خلاقیت هستند. یکی از روش‌های موفقِ استفاده شده در تفکر خلاق، تکنیک اسکمپر (SCAMPER) است. با وجود تکنیک‌های مختلفِ موجود برای تفکر خلاق و حل مسئله، از قبیلِ طوفانِ فکریِ معکوس (reversed brainstorming)، مدل تفکر هورسون (Hurson’s thinking model)، شش کلاه تفکر انتقادی (six hats of critical thinking) و بازیِ جدیِ لِگو (Lego Serious Play)، تکنیک اسکمپر یکی از ساده‌ترین و کوتاه‌ترین روش‌ها به شمار می‌رود. تکنیک اسکمپر، تنها بر این ایده استوار است که هر چیزی که تازه به نظر می‌رسد، در واقع نسخه‌ی اصلاح‌شده‌ای از چیزهای قدیمی موجود در اطراف ماست یا به گفته‌ی آمبروز بیِرس (Ambrose Bierce): «هیچ چیز تازه‌ای در جهان وجود ندارد، فقط چیزهای قدیمی بسیار زیادی وجود دارند که هنوز آنها را نمی‌شناسیم».

تکنیک اسکمپر چطور کار می‌کند؟

در طول نیاز به تفکر خلاق (چه به تنهایی و چه در یک گروه)، متمرکز کردن ذهن، به صورتی که بتواند در یک جریان خاص فکر کند، به پیدایش ایده‌های نوآورانه‌ای کمک می‌کند که دستیابی به آنها با استفاده از جریان عادی تفکر، امکان‌پذیر نیست. هدف از تکنیک اسکمپر، فراهم کردن ۷ رویکرد فکری متفاوت، برای یافتنِ ایده‌ها و راه‌حل‌های نوآورانه است. باید پیش از شروع طوفان فکری با استفاده از تکنیک اسکمپر، ۲ مفهوم اصلی را در ذهن داشته باشیم؛ البته هنوز هیچ جریان ترتیبی و متوالی‌ای وجود ندارد

جایگزین کردن

تکنیک جایگزینی، بر بخش‌هایی در محصول، خدمات یا راه‌حل تمرکز دارد که می‌توان آن را با دیگری جایگزین کرد. در طول این قسمت از بحث، شرکت‌کنندگان در جلسه بر روی تصمیم‌گیری برای جایگزین کردن بخشی از فرآیند با بخش دیگر، تمرکز می‌کنند. پرسش‌های مطرح شده در طول این قسمت، عبارتند از:

کدام بخش از فرایند را می‌توان جایگزین کرد بدون آنکه بر کل پروژه تأثیر بگذارد؟
چه کسی یا چه چیزی را می‌توان جایگزین کرد بدون آنکه بر فرایند تأثیر بگذارد ؟
کدام بخش از فرایند را می‌توان با گزینه‌های بهتری جایگزین کرد؟
آیا می‌توان زمان یا مکان پروژه را جایگزین کرد؟

ترکیب کردن

هدف ما در تکنیک ترکیب کردن، تحلیل کردن امکان ادغامِ دو ایده، دو مرحله‌ی فرایند یا دو محصول، در یک خروجیِ کارآمدتر است. در برخی موارد، ترکیب کردن ۲ ایده‌ی نوآورانه می‌تواند منجر به دستیابی به یک محصول یا فناوری جدید شود که منتهی به تقویت بازار می‌شود. برای نمونه، ترکیب کردن فناوری تلفن با دوربین دیجیتال، موجب تولید یک محصول انقلابی جدید در صنعت ارتباطاتِ راه دور شد.

منبع:‌ آکادمی بال پرواز